شناخت دیسک بلوری و قابلیت های جدید آن

نام فرمت جدید نسل بعدی دیسک های DVD می باشد که توسط گروه Blu-ray Disk Association (BDA) که زیر نظر دو شرکت بزرگ Sony و Philips فعالیت می کند ایجاد شده است که در حال حاضر اکثر لپ تاپ های خوب از این تکنولوژی بهره مند هستند.

به وسیله این فرمت می توان بر روی یک دیسک یک لبه blu-ray اطلاعاتی با حجم ۲۳٫۳ , ۲۵ , ۲۷ گیگابایت و یعنی حدود ۴ ساعت فیلم با فرمت (High-definition (HDTV و ۱۳ ساعت فیلم با فرمت (Standard-definition (SDTV را ذخیره کرد.

همچنین یک دیسک ۲ لبه blu-ray می تواند حجمی برابر با ۴۶٫۶ , ۵۰ , ۵۴ گیگابایت را در خود جای دهد که این مقدار حافظه تقریباً برای ۸ ساعت فیلم HDTV کافی می باشد.
در سیستم blu-ray از پرتو آبی لیزر برای ذخیره اطلاعات استفاده می شود که طول موجی برابر با ۴۰۶ nm دارد در صورتی که پرتو های لیزر قرمز که در حال حاضر از آنها استفاده می شود طول موجی در حدود ۶۵۰ nm را دارا می باشند به همین علت پرتو blu-ray می تواند حجم بیشتر اطلاعات را نسبت به پرتو های قرمز بر روی یک دیسک نوری ذخیره کند.
فرمت جدید دیگری بنام HD DVD که توسط شرکت Toshiba گسترش یافته رقیب اصلی blu-ray محسوب می شود. این فرمت تنها می تواند حجمی برابر ۱۵ گیگابایت را بر روی یک دیسک یک لبه ذخیره کند که نسبت به blu-ray بسیار کمتر است.
شرکت های بزرگی همچون Apple, Dell, Hitachi, HP, JVC, LG, Mitsubishi, Panasonic, Pioneer, Philips, Samsung, Sharp, Sony, TDK , Thomson و استودیو های فیلم سازی Universal , MGM , Fox و Walt Disny آمادگی خود را برا ی پشتیبانی از این فرمت اعلام کرده اند و قرار است شرکت Sony از این فناوری در کنسول Play Station 3 نیز استفاده کند.
انتظار میرود تا Blu-ray بزودی بتواند با انتقال ضبط کننده های VCR و DVD به فرمت HDTV خود رو بعنوان فرمت استاندارد PC ها و فیلمهای HD معرفی کند. دیسک بلو-ری برنده و پیشتاز دیسک های با کیفیت بالا شد. لوح فشرده بلو-ری (Blu-ray، BD) نوعی دیسک نوری است که کاربرد اصلی آن ذخیره ویدئو باکیفیت بالا و اطلاعات است و از نظر ابعاد ظاهری مشابه CD، DVD است.
نام بلو-ری از تکنولوژی لیزر آبی (از نوع بنفش) مشتق شده است که برای خواندن و نوشتن این نوع دیسک ها استفاده می شود. به دلیل طول موج کوتاه (۴۰۵ نانومتر)، ظرفیت ذخیره اطلاعات بلو-ری بیشتر از DVD ( لیزر با نور قرمز و طول موج ۶۵۰ نانومتر ) است. یک دیسک بلو-ری دو لایه، می تواند ۵۰ گیگابایت ذخیره کند که شش بار بیشتر از ظرفیت یک دی وی دو لایه است.
در آوریل سال ۲۰۰۸ بیشتر از ۳۵۰ عنوان دیسک بلو-ری در آمریکا و بیش از ۲۵۰ عنوان نیز در ژاپن منتشر شد. در طی رقابت دیسک های نوری با کیفیت بالا، بلو-ری در حال رقابت با HD DVD بود و در فوریه سال ۲۰۰۸ ، زمانیکه شرکت توشیبا – تولید کننده اصلی HD DVD- اعلام کرد که این دیسک بعد از این توسعه نخواهد یافت، بلو-ری برنده و پیشتاز دیسک های با کیفیت بالا شد.
در ابتدا به دلیل اینکه لایه ذخیره اطلاعات در این دیسک، در مقایسه با دی وی دی، به لایه رویی نزدیک تر بود، در برابر خش آسیب پذیر تر مینمود و با لایه ی کارتریج محافظت می شد. اما با پیشرفت دانش پلیمر، وجود این لایه ضرورتی نداشت.
یک پلیر برای پخش بلو-ری نیاز به پشتیبانی از کدک هایی مانند MPEG-2, H.264/AVC, SMPTE VC-1 دارد. برای پخش صوت، پلیر باید از تکنولوژی Dolby Digital AC-3, DTS, linear PCM پشتیبانی کند.نرم افزار جاوا نیز در توسعه بلو-ری نقش دارد نسخه بلو-ری جاوا به نام BD-J، در افزودن منوها و امکانات بیشتر در بخشهایی مانند زیرنویسها، در این تولید مشارکت داشته است.
کدگذاری ناحیه ای:
بعضی از این دیسکها ممکن است رمزگذاری شوند. همانند اصول رمزگذاری ناحیه ای برای دی وی دی، بسته به منطقه ای که بلو-ری در آن پخش می شود، رمزگذاری شده و فقط در ناحیه مشخص شده قابل اجرا هستند. هدف این اقدام، رعایت حقوق شرکت های فیلم سازی برای قیمت گذاری و نوع محتواست. بعضی از دیسکها نیز بدون کد تولید می شوند و در همه جا قابل اجرا خواهند بود. در سال ۲۰۰۸ دو سوم بلو-ری های تولید شده بدون محدودیت منطقه ای بودند.
بلو-ری های اولیه، قابلیت پخش دی وی دی را داشتند اما سی دی بر روی آنها اجرا نمی شد. بعدها تمام گرداننده های دیسک بلو-ری قابلیت پخش دی وی دی و یا سی دی را پیدا کردند.

با اینکه ویژگی های بلو-ری مشخص و نهایی شده اند، اما مهندسین همچنان در حال توسعه آن هستند. بلو-ری بت چهار لایه و ۱۰۰ گیگابایت فضا، شش لایه و ۲۰۰ گیگا بایت فضا، دیسک هایی هستند که کار بر روی آنها شروع شده و در حال تحقیقات و پیشرفت است. توسعه لایه ها حتی تا ۱۰ لایه اما با ۲۵۰ گیگ نیز مطرح شده، اما مشکل تولید آن، پایین بودن تکنولوژی دیسک خوان های امروزی عنوان شده است.